کتاب رستاخیز کلمات

کتاب رستاخیز کلمات با عنوان درس گفتارهایی درباره ی نظریه ی ادبی صورت گرایان روس، اثری تحلیلی و تحقیقی در باب جریانات صورت گرایی روسی از علامه ی شهیر ایرانی محمدرضا شفیعی کدکنی است. این اثر مجموعه ی مفاهیم ارائه شده در کلاس های درس استاد شفیعی کدکنی، مقاله های او در باب صورت گرایی و ترجمه ی مقالاتی چند از دیگران می باشد. برخلاف بسیاری از اساتید شهیر ایرانی که در تحقیقات و پژوهش های خود اندیشه ی شعرا و ادیبان را مورد بررسی قرار می دادند، دکتر شفیعی کدکنی کار سخت تر را برگزیده و به سراغ شکل و فرم اثر ادبی رفته است. مطالعه ی ساختار و فرم آثار علاوه بر محتوای آن ها، نیازمند اطلاعاتی همه جانبه و آشنایی با تعداد زیادی از مکاتب و مشاهیر مرتبط با اثر است که این ادیب فرهیخته از تسلط بالایی در این زمینه برخوردار است.

وی در کتاب رستاخیز کلمات، شکل گیری نظریات ادبی فرمالیست های روس و تاثیر آن بر ادبیات قرن بیست و بیست یکم را از منظر تاریخی بررسی کرده و به شرح و توضیح فرمالیسم روسی بدون جانب داری از آن می پردازد. از دستاورد های مهم صورت گرایان به اضافه شدن مفاهیمی همچون آشنایی زدایی، وجه غالب و تکامل ادبی اشاره می کند و معتقد است این مفاهیم از این مکتب وارد ادبیات و فرهنگ آمریکا و اروپا شده اند. نگارنده از تاثیرات جهانی صورت گرایی و نظریه های نوین فرمالیسم روس سخن می گوید و معتقد است که برخی از این مفاهیم که همچنان در حال گسترش اند، چنان با ساختارهای ادبی و فرهنگی گره خورده اند که دیگر از تاریخ آن قابل حذف نیستند.

در ویرایش و چاپ پنجم این کتاب در سال نود و هشت سه فصل جدید بر آن افزوده شده که به همراه لغت نامه ی انگلیسی به فارسی از ویژگی های مثبت این ویرایش محسوب می شوند.